Welk zand gebruik je voor bestrating?
Zand lijkt misschien een simpel materiaal, maar het speelt een sleutelrol in elke bestrating. De juiste zandsoort voorkomt verzakkingen, zorgt voor stabiliteit en draagt bij aan een strak eindresultaat. Of je nu een terras, pad of oprit aanlegt: de basis begint bij het juiste zand. In dit artikel ontdek je welk zand je nodig hebt, en waarom.
Waarom zand belangrijk is voor bestrating
Zand vormt de fundering onder vrijwel elke bestrating. Het verdeelt de belasting, voorkomt verzakkingen en zorgt ervoor dat tegels of klinkers stevig blijven liggen. Zonder stabiele zandlaag zullen stenen verschuiven of ongelijk liggen. Een goede zandkeuze is dus net zo belangrijk als de steen zelf.
De verschillende soorten zand
Niet elk zand is geschikt om op te bestraten. Er zijn grofweg drie soorten zand die veel gebruikt worden bij bestrating: ophoogzand, straatzand (stratenmakerszand) en brekerzand. Elk type heeft zijn eigen eigenschappen en toepassing. Daarom is het belangrijk te weten wat het verschil is tussen bijvoorbeeld ophoogzand en straatzand.
1. Ophoogzand en zijn eigenschappen
Als je ooit hebt gehoord van ophoogzand, vraag je je misschien af waar het voor wordt gebruikt en wat het zo speciaal maakt.
Waar wordt ophoogzand voor gebruikt?
Zoals de naam al zegt, gebruik je ophoogzand om een terrein op te hogen. Denk aan het aanvullen van kuilen, ophogen van een tuin of het uitvlakken van een terrein. Het is niet bedoeld als dragende laag onder bestrating. Wie ophoogzand voor bestrating gebruikt, loopt risico op verzakkingen.
De voordelen van ophoogzand
Ophoogzand is goedkoop, goed beschikbaar en makkelijk te verwerken. Het laat water snel door en is daarmee geschikt voor het opvullen van lage plekken. Maar het heeft een lage verdichtingswaarde. Daarom is het niet geschikt als ondergrond voor tegels of klinkers
2. Stratenmakerszand: het ideale zand voor bestrating
Voor een stabiele bestrating gebruik je stratenmakerszand – ook wel straatzand genoemd. Dit type zand is grover dan ophoogzand en laat zich goed verdichten. Daardoor ontstaat er een stevige, vlakke onderlaag. Het is dé standaard voor opritten, terrassen en tuinpaden.
Kenmerken van stratenmakerszand
Straatzand heeft een grove, hoekige korrel die perfect op elkaar aansluit bij verdichting. Het blijft goed liggen en zorgt ervoor dat bestrating strak en stevig blijft. Het is ook geschikt om kleine bewegingen in de ondergrond op te vangen. Daarom kiezen professionals altijd voor stratenmakerszand onder bestrating.
Hoe stratenmakerszand bijdraagt aan een stevige bestrating
Een goed verdichte laag stratenmakerszand voorkomt dat je tegels verzakken of verschuiven. Het verdeelt de druk en zorgt voor stabiliteit op lange termijn. De korrelstructuur maakt het mogelijk om nauwkeurig waterpas te werken. Kies dus altijd voor straatzand onder je bestrating, niet voor ophoogzand.
3. Andere types zand voor bestrating
Naast straatzand en ophoogzand zijn er nog andere soorten die een rol spelen in bestrating. Denk aan brekerzand en voegzand. Deze gebruik je niet als onderlaag, maar voor de afwerking van je project. Ze zorgen voor stabiliteit tussen de stenen en helpen bij het afvoeren van water.
Brekerzand
Brekerzand gebruik je om de voegen tussen tegels of klinkers mee in te vegen. De hoekige korrels klemmen zich vast tussen de stenen en voorkomen dat ze verschuiven. Het helpt ook tegen onkruidgroei tussen de voegen. Wie twijfelt tussen brekerzand of ophoogzand voor voegen: kies altijd brekerzand.
Voegzand
Voegzand is een verzamelnaam voor zand dat gebruikt wordt om bestrating af te werken. In de praktijk wordt meestal brekerzand bedoeld. Het zorgt voor extra stevigheid en een net uiterlijk. Voegzand is dus niet geschikt als ondergrond, maar essentieel voor een goede afwerking.
Het kiezen van het juiste zand voor jouw project
Met zoveel keuzes is het logisch dat je twijfelt tussen welk zand voor bestrating het meest geschikt is. Bedenk eerst of het gaat om ophogen, onderbouwen of afwerken. Gebruik ophoogzand om grond op te vullen, stratenmakerszand als onderlaag, en brekerzand voor de voegen. Elke laag heeft zijn eigen functie en samen vormen ze een stabiel geheel.
Factoren om rekening mee te houden
Denk bij je keuze aan het soort bestrating, de belasting (zoals auto’s of voetgangers), en het afschot voor waterafvoer. Ook je budget speelt natuurlijk een rol. Straatzand is duurder dan ophoogzand, maar voorkomt wél dure herstelwerkzaamheden. Goedkoop zand kan uiteindelijk duur uitpakken.
Tips voor een succesvolle bestrating
Zorg voor een egale ondergrond, een goed verdichte zandlaag en een correct afschot voor afwatering. Gebruik altijd een trilplaat voor het aantrillen van straatzand. Veeg na het leggen de voegen in met brekerzand en herhaal dit na een paar weken. Zo voorkom je beweging én onkruid.
Conclusie
Of je nu kiest voor stratenmakerszand, ophoogzand of brekerzand, het begint allemaal met de juiste toepassing. Gebruik elk type zand waarvoor het bedoeld is en voorkom verzakkingen, losse tegels en scheve bestrating. Een duurzame bestrating begint bij een stevige, doordachte zandopbouw. Met deze kennis kun je vol vertrouwen aan de slag!
FAQ
Wat is het beste zand voor bestrating?
Voor bestrating wordt straatzand of stratenmakerszand gebruikt. Dit zand heeft een fijne, stevige structuur die goed verdicht, waardoor tegels en stenen stabiel blijven liggen. Het zorgt ervoor dat bestrating minder snel verzakt en blijft goed op zijn plek, zelfs bij belasting.
Wat is het verschil tussen straatzand en ophoogzand?
Straatzand is fijner en bevat weinig klei, waardoor het goed verdicht en stabiel blijft onder bestrating. Ophoogzand is grover en wordt vooral gebruikt om hoogteverschillen in de tuin op te vullen. Het zakt sneller in en is daarom minder geschikt als ondergrond voor bestrating.
Wat kost een kuub bestratingszand?
De prijs van 1 kuub straatzand ligt gemiddeld tussen de €40 en €70, afhankelijk van de leverancier en transportkosten. Bij grotere bestellingen of afname in bulk kan de prijs per kuub lager uitvallen.
Is straatzand waterdoorlatend?
Ja, straatzand is waterdoorlatend. Het zorgt ervoor dat regenwater goed wegloopt tussen de zandkorrels en voorkomt plassen op de bestrating. Dit helpt om verzakking en ophoping van water te voorkomen.
Waar kun je ophoogzand voor gebruiken?
Ophoogzand wordt gebruikt om grond op te hogen of te egaliseren. Het is ideaal voor het opvullen van gaten, het ophogen van een tuin en als onderlaag voor bestrating waar nog inklinking wordt verwacht. Het is minder geschikt als directe ondergrond voor bestrating, omdat het kan verzakken.
Annewil Hooijer
Annewil is bedrijfsleider van GroeneWaarden, de locatie waar een deel van de producten van GroeiGoed geproduceerd worden. Voor deze producten bewaakt ze de voorraad en kwaliteit.